wspólność majątkowa
Marta Lampart, radca prawny

*Photo by Tengyart on Unsplash

Przyszli małżonkowie najczęściej nie mają do końca wiedzy lub świadomości, że po zawarciu małżeństwa obowiązuje ich ustrój majątkowy. Co do zasady z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa. Inaczej jest w przypadku zawarcia umowy między małżonkami dotyczącej np. rozszerzenia lub ograniczenia wspólności majątkowej albo ustanowienia rozdzielności majątkowej.

Wspólność majątkowa rodzi swoje konsekwencje, o czym małżonkowie najczęściej nie wiedzą lub dowiadują się po rozwodzie, gdy dochodzi do dzielenia wspólnego majątku. Poniżej omawiam niektóre zagadnienia związane ze wspólnością majątkową.

***

Nie masz czasu przeczytać całego wpisu? Zobacz nasze e-booki kancelarii, które możesz pobrać i przeczytać w wolnej chwili, w drodze do pracy, w drodze po dzieci, w podróży itp.

***

Zanim przejdziemy do omawiania problematyki alimentów o proszę zapoznaj się z innymi wpisami na blogu dotyczącymi tematyki rozwodu i alimentów:

CO STANOWI MAJĄTEK WSPÓLNY?

Wspólność majątkowa, zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Przedmioty te stanowią majątek wspólny.

Natomiast przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Jak to jest więc z tymi majątkami w trakcie małżeństwa gdy obowiązuje wspólność majątkowa?

Wyróżnia się wtedy trzy majątki:

  1. wspólny obojga małżonków
  2. osobisty jednego z małżonków
  3. osobisty drugiego z małżonków

Musisz wiedzieć, że w skład majątku wspólnego wchodzą:

  1. pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków – np. wynagrodzenie pobierane za pracę przez jednego z małżonków, dochody z prowadzonej działalności gospodarczej przez jednego lub oboje małżonków;
  2. dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków – np. dochody z wynajmu wspólnego mieszkania lub lokalu należącego wyłącznie do jednego z małżonków;
  3. środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
  4. kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie w ZUS.

Do majątku wspólnego wchodzą także rzeczy kupione za środki pochodzące z tego majątku – np. nieruchomości, samochody, różne sprzęty.

Nie ma znaczenia, że konto bankowe założone zostało tylko przez jednego z małżonków – istotne jest z jakiego majątku pochodzą środki finansowe zgromadzone na tym koncie.

Co z przedmiotami zwykłego urządzenia domowego?

Przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków są objęte wspólnością ustawową także w wypadku, gdy zostały nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę – chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.

W jaki sposób małżonek może korzystać z rzeczy objętej wspólnością majątkową?

Każdy z małżonków jest uprawniony do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego oraz do korzystania z nich w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez drugiego małżonka.

Taka jest generalna zasada jeżeli w małżeństwie obowiązuje wspólność majątkowa.

Wspólność majątkowa – jak wygląda zarząd majątkiem wspólnym?

Często spotykam się z nieuzasadnionym podejściem jednego z małżonków, że nie musi on tłumaczyć się drugiemu z małżonków ile zarabia, co wchodzi w skład majątku wspólnego itd. Najczęściej jest to typowa sytuacja „ja zarabiam, a Ty siedzisz w domu, to nie masz nic do gadania!„.

Jest to błędne myślenie obarczone stereotypowym podejściem do życia małżeńskiego. Oczy otwierają się dopiero przy rozwodzie i podziale majątku wspólnego.

Zarząd majątkiem wspólnym kształtuje się następująco:

Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążanych majątek wspólny.

Co więcej, każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.

Warto wiedzieć, że wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Istotna zasada dotyczy przedmiotów majątkowych służących małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej. Małżonek ten zarządza nimi samodzielnie. Dopiero w razie przemijającej przeszkody drugi małżonek może dokonywać niezbędnych bieżących czynności.

Małżonek może sprzeciwić się też pewnym czynnościom zarządu majątkiem wspólnym, a do dokonania niektórych czynności przez jednego z małżonków niezbędna jest zgoda drugiego małżonka. Temu zagadnieniu wkrótce zostanie poświęcony odrębny wpis na blogu kancelarii.

Wspólność majątkowa – co stanowi majątek odrębny?

Przechodzimy tutaj do odpowiedzi na pytanie – „co jest moje, a co Twoje?” w przypadku wspólności majątkowej.

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

  1. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej (np. lokal mieszkalny nabyty przed ślubem);
  2. przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił (np. gdy jeden z małżonków dziedziczy majątek po swoich krewnych);
  3. prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
  4. przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
  5. prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
  6. przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
  7. wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
  8. przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
  9. prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
  10. przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Ciekawostka

Zapewne czytając ten wpis rzuciło Ci się w oczy, że dochody z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej zarobkowej jednego z małżonków wchodzą w skład majątku wspólnego, a wierzytelności z tych tytułów wchodzą do majątku osobistego małżonka. Nie jest to błąd 🙂 Tak wynika z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

W przypadku rozwodu istotne jest, aby ustalić jakie przedmioty stanowią składniki majątku wspólnego, ponieważ oprócz rozwodu między małżonkami należałoby jeszcze podzielić ten majątek.

W związku z orzeczeniem rozwodu między małżonkami ustaje wspólność majątkowa, a każdy z małżonków posiada swój udział w dotychczasowym majątku wspólnym. O tym napiszę już w odrębnym wpisie.

***

W ramach działalności kancelarii zajmuję się prowadzeniem szeroko rozumianych spraw rodzinnych, w tym sprawami o alimenty, kontakty, władzę rodzicielską oraz rozwodami i sprawami o podział majątku wspólnego.

W razie potrzeby udzielenia pomocy prawnej napisz e-mail: biuro@mlampart-kancelaria.pl lub zadzwoń do kancelarii (606892386). Wszelkie dane znajdziesz w zakładce kontakt.

***

Przeczytaj więcej wpisów na blogu z zakresu prawa rodzinnego:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *